มะตูม (Aegle marmelos) เป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์มากมายทั้งในด้านการรักษาโรคและการใช้ในชีวิตประจำวัน มะตูมเป็นผลไม้ที่มีเปลือกแข็ง เนื้อในมีสีเหลืองหรือส้ม มักนำมาทำเป็นเครื่องดื่มหรือยาสมุนไพร
สรรพคุณทางยาของมะตูม
- บำรุงระบบย่อยอาหาร: มะตูมช่วยในการบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และลดการเกิดแก๊สในลำไส้ อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นการย่อยอาหารและการขับถ่าย
- รักษาอาการท้องเสียและบิด: น้ำมะตูมหรือชามะตูมมีสรรพคุณในการรักษาอาการท้องเสียและบิดได้อย่างดี โดยเฉพาะในมะตูมอ่อนที่มีฤทธิ์ฝาด
- ลดไข้: มะตูมมีฤทธิ์เย็น จึงใช้ลดไข้และบรรเทาอาการไข้หวัด โดยการดื่มน้ำมะตูมหรือน้ำชามะตูม
- บำรุงหัวใจ: มะตูมมีสารที่ช่วยบำรุงและเสริมสร้างการทำงานของหัวใจ รวมถึงช่วยลดความดันโลหิต
- แก้ไอและเจ็บคอ: ชามะตูมช่วยลดอาการไอและบรรเทาอาการเจ็บคอ อีกทั้งยังช่วยขับเสมหะ
ประโยชน์ในการใช้ชีวิตประจำวัน
- เครื่องดื่มมะตูม: น้ำมะตูม หรือน้ำชามะตูมเป็นเครื่องดื่มยอดนิยม ช่วยให้ความสดชื่น บำรุงสุขภาพ และช่วยลดความร้อนในร่างกาย
- มะตูมแห้ง: ผลมะตูมสามารถนำมาแห้งและชงดื่มเป็นชา ช่วยในการบำรุงสุขภาพและรักษาอาการต่าง ๆ ได้
- มะตูมเชื่อม: ผลมะตูมสุกสามารถนำมาเชื่อมเป็นของหวานซึ่งเป็นที่นิยมในหลายภูมิภาค
การใช้มะตูมในรูปแบบต่าง ๆ
- ชามะตูม: ใช้มะตูมแห้งมาต้มกับน้ำร้อนเพื่อชงเป็นชา ดื่มเพื่อบำรุงระบบย่อยอาหารและลดอาการไข้
- น้ำมะตูม: นำมะตูมสุกมาทำเป็นน้ำมะตูมสด ดื่มเพื่อความสดชื่นและบำรุงสุขภาพ
- มะตูมแห้ง: มะตูมแห้งสามารถใช้ต้มกับน้ำ หรือใช้ในตำรับยาเพื่อบรรเทาอาการต่าง ๆ
ข้อควรระวัง
- การรับประทานมะตูมในปริมาณมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการท้องผูก เนื่องจากมีฤทธิ์ฝาดจากสารแทนนิน (Tannin) ซึ่งเป็นสารที่มีผลทำให้ลำไส้บีบตัวช้า